W poprzednim rozdziale rysowaliśmy rzut główny koła łańcuchowego jednorzędowego, teraz przyszła kolej na stworzenie jego przekroju, przy założeniu że będzie on poprowadzony przez całe koło wzdłuż pionowej osi symetrii – rysunek poniżej.
3.1. WYZNACZANIE GABARYTU PRZEKROJU
Rysowanie przekroju rozpoczniemy od wyznaczenia jego gabarytów.
- Pozostawić warstwę Pomocnicza warstwą aktualną;
- Kliknąć przycisk Linia konstrukcyjna i wstawić dwie poziome linie konstrukcyjne w punktach określających maksymalny gabaryt koła – rysunek poniżej;
- Zmienić warstwę aktualną z Pomocnicza na Kontur;
- W pasku narzędzi Rysuj kliknąć przycisk Prostokąt – rysunek poniżej;
- Za pomocą uchwytu Bliski wskazać dowolny punkt np. dolnej linii konstrukcyjnej w pobliżu rzutu głównego – rysunek poniżej;
- Za pomocą uchwytu Bliski wskazać dowolny punkt na górnej linii konstrukcyjnej – prostokąt zostanie utworzony – rysunek poniżej;
Proszę zwrócić uwagę, że w narysowanym prostokącie jedynie wysokość, wyznaczona przez dwie równoległe linie konstrukcyjne, jest odpowiednia, natomiast szerokość jest dowolna, daleka od wymaganych 8-miu mm.
- Usunąć obie linie konstrukcyjne;
- Kliknąć przycisk Okrąg i narysować okrąg o promieniu R8 – rysunek poniżej;
- W pasku narzędzi Zmień kliknąć przycisk Rozciągnij – rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w pasku Wybierz obiekty do rozciągania kliknąć w punkcie 1 – rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w pasku Przeciwległy narożnik kliknąć w punkcie 2 – rysunek poniżej;
- Potwierdzić wybór Enter-em lub prawym przyciskiem myszki;
- Za pomocą uchwytu Koniec wskazać prawy dolny róg poprzednio narysowanego prostokąta – rysunek poniżej;
- Za pomocą uchwytu Przecięcie wskazać punkt przecięcia prostokąta z poprzednio narysowanym okręgiem o promieniu R8 – rysunek powyżej – szerokość prostokąta zostanie zmniejszona;
- Usunąć okrąg o promieniu R8;
- Zmienić warstwę aktualną z Kontur na Oś symetrii;
3.2. WYZNACZANIE ZARYSU ZĘBA
- Kliknąć przycisk Linia i narysować poziomą oś symetrii prostokąta – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Rozciągnij, następnie przeciągnąć prostokąt z punktu 1 do 2 - zaznaczone zostaną wszystkie obiekty które znalazły się wewnątrz prostokąta – rysunek poniżej;
- Nacisnąć klawisz Shift, następnie kliknąć w prostokąt w dowolnym miejscu – zostanie on odznaczony i nie będzie brany pod uwagę przez funkcję Rozciągnij;
- Potwierdzić wybór Enter-em lub prawym przyciskiem myszki;
- W pasku wpisać -2.5,0 następnie dwukrotnie nacisnąć klawisz Enter – oś symetrii zostanie wydłużona o 2,5 mm w kierunku ujemnym osi X – rysunek poniżej;
- Postępując w sposób opisany powyżej wydłużyć oś symetrii o 2,5 mm w kierunku dodatnim osi X – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Zoom zakres i zapisać plik;
- Kliknąć przycisk Linia i narysować pionową oś symetrii prostokąta – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Linia konstrukcyjna i wstawić dwie poziome linie konstrukcyjne w punktach określających średnicę podziałową oraz średnicę dna zębów – rysunek powyżej;
- Zmienić warstwę aktualną z Oś symetrii na Pomocnicza;
- Kliknąć przycisk Okrąg i narysować okrąg o średnicy ∅3,15 i środku w punkcie przecięcia pionowej osi symetrii prostokąta z np. górną poziomą linią konstrukcyjną – rysunek poniżej;
- Zmienić warstwę aktualną z Pomocnicza na Kontur;
- Kliknąć przycisk Kopia równoległa, następnie w pasku poleceń wpisać literę p i potwierdzić Enter-em – rysunek poniżej;
- Wskazać pionową oś symetrii prostokąta, następnie punkt przecięcia okręgu z górną poziomą linią konstrukcyjną – rysunek poniżej – offset pionowej osi zostanie wykonany;
- Przerwać działanie funkcji naciskając klawisz Esc;
- Usunąć okrąg o średnicy ∅3,15;
- Kliknąć przycisk Nowy początek UCS, następnie wskazać punkt przecięcia linii dna zębów z pionową osią symetrii prostokąta – początek układu współrzędnych zostanie przeniesiony w to miejsce – rysunek poniżej;
- Ponownie kliknąć przycisk Nowy początek UCS, następnie w pasku wpisać -12.7,2.92 i potwierdzić Enter-em – początek układu współrzędnych zostanie przesunięty o 12,7 mm w kierunku ujemnym osi X oraz 2,92 mm w kierunku dodatnim osi Y wyznaczając tym samym nowy punkt 0,0 – rysunek powyżej;
- Kliknąć przycisk Okrąg, następnie w pasku wpisać 0,0 i potwierdzić Enter-em – rozpoczyna się rysowanie okręgu o środku w początku układu współrzędnych – rysunek poniżej;
- Za pomocą uchwytu Styczny kliknąć w dowolnym miejscu na linii będącej kopią równoległą pionowej osi symetrii prostokąta – zostanie utworzony okrąg styczny do tej linii – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Globalny UCS – układ współrzędnych powróci do pierwotnych ustawień;
- W pasku narzędzi Zmień kliknąć przycisk Kopiuj – rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w pasku - Wybierz obiekty – wskazać dolną poziomą linię konstrukcyjną – rysunek poniżej;
- Potwierdzić wybór Enter-em lub prawym przyciskiem myszki;
- Wskazać punkt przecięcia kopiowanej linii konstrukcyjnej z pionową osi symetrii – rysunek poniżej;
- Wskazać punkt docelowy – linia konstrukcyjna zostanie skopiowana – rysunek powyżej;
- Przerwać działanie funkcji naciskając klawisz Esc;
- W ramach samodzielnego ćwiczenia, korzystając z poznanych już narzędzi, proszę narysować odcinek prostej zaznaczony na czerwono na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Uzgodnij cechy i zmienić przynależność linii zaznaczonej na czerwono na rysunku poniżej z Oś symetrii na Kontur;
- Kliknąć przycisk Utnij i poprzycinać elementy do postaci jak na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić promieniem R0,5 w miejscu zaznaczonym na czerwono na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Utnij i poprzycinać elementy do postaci jak na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Lustro, następnie zaznaczyć elementy do odbicia prostokątem przeciągniętym od punktu 1 do punktu 2 – przypominam, że w takim przypadku zostaną wybrane tylko te obiekty, które w całości znajdą się w jego wnętrzu – rysunek poniżej;
- Wskazać pionową oś symetrii i dokonać odbicia zaznaczonych elementów – rysunek powyżej;
- Kliknąć przycisk Utnij i poprzycinać elementy do postaci jak na rysunku poniżej;
- Zmienić warstwę środkowej linii konstrukcyjnej z Oś symetrii na Kontur, następnie kliknąć przycisk Utnij i przyciąć ją do postaci jak na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Utnij i przyciąć linię konstrukcyjną będącą średnicą podziałową zębów do postaci jak na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Rozciągnij i wydłużyć przyciętą linię o 2,5 mm w każdą stronę – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Lustro i dokonać odbicia zarysu zęba względem poziomej osi symetrii – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Zoom zakres i zapisać plik;
3.3. WYZNACZANIE PRZEKROJU
Wyznaczenie przekroju rozpoczniemy od uzupełnienia rzutu głównego. Jak pamiętamy w poprzednim rozdziale został wyznaczony odcinek prostej, który w miejscu połączenia z bokiem zęba został zaokrąglony promieniem R0,5. To właśnie ten fragment prostej powoduje konieczność dorysowania okręgu na widoku głównym.
- Kliknąć przycisk Okrąg i narysować okrąg – rysunek poniżej;
Teraz należy przenieść narysowany okrąg z przekroju na rzut główny. Można w tym celu posłużyć się poznanym już narzędziem Przesuń, można też zrobić to inaczej.
- Kliknąć okrąg – pojawią się punkty charakterystyczne;
- Kliknąć środkowy punkt charakterystyczny (zaświeci się na czerwono), następnie z pomocą uchwytu Centrum przesunąć go do środka okręgów widoku głównego – rysunek poniżej;
- Odznaczyć okrąg naciskając klawisz Esc – punkty charakterystyczne znikną;
- Kliknąć przycisk Kopia równoległa i wykonać 3 mm offset – rysunek poniżej;
- Zmienić warstwę linii konstrukcyjnej z Oś symetrii na Kontur – rysunek powyżej;
- Z paska głównego menu wybrać kolejno Rysuj – Okrąg - Styczny, Styczny, Promień – rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w pasku Wskaż pierwszy/drugi punkt styczny wskazać kolejno proste do których będzie styczny rysowany okrąg – rysunek poniżej;
- W pasku wpisać promień zaokrąglenia 0.5 i potwierdzić Enter-em – okrąg zostanie narysowany – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Utnij i poprzycinać elementy do postaci jak na rysunku powyżej;
- Kliknąć przycisk Lustro i odbić względem poziomej osi symetrii elementy zaznaczone na czerwono na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Linia konstrukcyjna i narysować dwie linie konstrukcyjne – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Utnij i poprzycinać elementy do postaci jak na rysunku poniżej;
- Postępując w sposób opisany powyżej wyznaczyć na przekroju pozostałe krawędzie wybrań wynikające z położenia linii przekroju wzdłuż pionowej osi symetrii – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Linia konstrukcyjna i narysować dwie linie konstrukcyjne – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Kopia równoległa i wykonać 0,8 mm offset – rysunek poniżej;
Ze względu na bliskość pionowej osi symetrii z offsetem, proponują chwilowo warstwę Oś symetrii uczynić niewidoczną. W tym celu:
- W pasku narzędzi Właściwości rozwinąć menu z nazwami warstw – rysunek poniżej;
- Kliknąć żarówkę z lewej strony nazwy warstwy Oś symetrii – żarówka zmieni kolor z żółtego na szary – rysunek powyżej;
- Kliknąć w dowolnym miejscu ekranu – rozwijalne menu zostanie zamknięte, a wyłączona warstwa stanie się niewidoczna;
- Kliknąć przycisk Utnij i poprzycinać elementy do postaci jak na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Zaokrąglenie i zaokrąglić promieniem R0,5 w miejscach pokazanych na rysunku powyżej;
- Postępując w sposób opisany powyżej włączyć z powrotem warstwę Oś symetrii;
- Kliknąć przycisk Linia i narysować linię – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Rozciągnij i wydłużyć poprzednio narysowaną linię o 2,5 mm w każdą stronę – rysunek powyżej;
- Zmienić warstwę linii z Kontur na Oś symetrii;
Proszę zwrócić uwagę, że ze względu na niewielką długość linii po zmianie warstwy na ekranie w dalszym ciągu wyświetlana jest linia ciągła, podczas gdy powinna być przerywana. Wynika to ze standardowego współczynnika skali, który przy tak niewielkich obiektach „nie znajduje miejsca” na przerwanie, w efekcie czego linia osiowa wyświetlana jest jako ciągła. Aby temu zaradzić należy:
- Wskazać linię;
- Zmienić wartość współczynnika skali z 1 na 0.1, następnie potwierdzić Enter-em i nacisnąć klawisz ESC aby odznaczyć linię – rysunek powyżej;
- W ramach samodzielnego ćwiczenia, korzystając z poznanych już narzędzi, proszę narysować gwint M5 w przekroju – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Linia konstrukcyjna i narysować dwie linie konstrukcyjne – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Kopiuj, następnie przeciągnąć prostokąt od punktu 1 do punktu 2 – zostaną zaznaczone tylko te obiekty, które w całości znajdą się wewnątrz prostokąta – rysunek poniżej – wybór potwierdzić Enter-em;
- Kliknąć w punkcie pokazanym na rysunku poniżej;
- Kliknąć kolejno w punktach przecięcia linii konstrukcyjnych z zewnętrzną linią gabarytu przekroju – rysunek powyżej;
- Przerwać działanie funkcji naciskając klawisz Esc;
- Usunąć obie poprzednio narysowane linie konstrukcyjne;
- Postępując w sposób opisany powyżej skopiować oś symetrii – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Zoom zakres i zapisać plik;
3.4. KRESKOWANIE
Kreskowanie jest istotnym elementem rysunku technicznego. Występuje na każdym przekroju, kładzie, półwidoku-półprzekroju czy wyrwaniu, a jego zadaniem jest zaznaczenie miejsc przez które przechodzi płaszczyzna przekroju. W zależności od rodzaju krojonego materiału stosuje się różne style kreskowania, dzięki czemu już na pierwszy rzut oka widać z czym mamy do czynienia – innym wzorem zaznacza się drewno, a innym beton, metal czy szkło.
W programie ZWCAD istnieje kilkadziesiąt styli kreskowania uwzględniających wszystkie najczęściej stosowane materiały. Jak za chwilę się przekonamy, domyślne ustawienia programu biorą pod uwagę najczęściej występujący typ rysunku, czyli rysunek techniczny maszynowy.
- Zmienić warstwę aktualną z Kontur na Kreskowanie;
- W pasku narzędzi Rysuj kliknąć przycisk Kreskowanie – rysunek poniżej;
- W ukazanym oknie Kreskowanie ustawić parametry kreskowania jak na rysunku poniżej;
- Kliknąć przycisk Dodaj: Wskaż punkt – rysunek powyżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w pasku Wskaż punkt wewnętrzny kliknąć kolejno w punktach 1 i 2 – rysunek poniżej;
- Potwierdzić wybór Enter-em – ponownie ukaże się okno Kreskowanie;
- W ukazanym oknie Kreskowanie kliknąć przycisk Podgląd – ukaże się podgląd ustawień kreskowania – rysunek poniżej;
- Postępując zgodnie z poleceniami w pasku nacisnąć przycisk ESC aby powrócić do okna Kreskowanie i zmodyfikować podziałkę kreskowania, która jest zdecydowanie za duża – rysunek powyżej;
- W ukazanym oknie Kreskowanie z rozwijalnego menu Skala wybrać wartość 0,5 i ponownie kliknąć przycisk Podgląd;
- Przy założeniu, że tym razem podziałka jest odpowiednia zatwierdzić kreskowanie naciskając klawisz Enter lub, zgodnie z poleceniem w pasku Prawy click aby zatwierdzić, kliknąć prawym przyciskiem myszki – rysunek poniżej;
- Postępując w sposób opisany powyżej zakreskować pozostałe obszary – rysunek poniżej;
- Kliknąć przycisk Zoom zakres i zapisać plik;